O Iuni e faʻasino i ituaiga tuai o kāpeti papaʻe. Faʻatoʻaga galuega i luga o le fausiaina o se ultra-vave ituaiga, lea e sili ona teteʻe atu i tautotogo malulu, na faia i le 1967 e tagata faigaluega o le All-Russian Research Institute of Vegetable Breeding.
Uiga ma faʻamatalaga vaʻaia o le ituaiga
O kapisi o Iuni e ana le ituaiga muamua. O le umi o le vaitaimi mai germination i matata eseese matua o le 92-100 aso.
O le laʻau o loʻo i ai se rosette lau tuʻufaʻatasia, lea e siʻi aʻe ma e i ai le lautele o le 40-50 cm. O laulaʻau e lanumeamata, mautu, ma sina tamaʻi fuga, o pito o laupepa e fai sina lapisi.
O se laʻau malosi ma lapopoʻa e fai ma ulu lapoʻa o le feololo. I fafo atu, o le lanu e lanumeamata lanumeamata, i luga o le tipi o loʻo iai sona lanumeamata lanumeamata malamalama. Poto totonu o le umi feololo. O ulu o kapisi e iloa i le sua, tutusa ma le mamafa mai le 1.2 i le 2.5 kg. O le oloa o loʻo i ai matutu mea i le aofaʻi o le 8.1%, suka - oʻo i le 3.8% ma ascorbic acid - 45 mg%.
Lelei ma le lelei o le 'eseʻese
O mea lelei, faʻafetai o loʻo manaʻomia tele e le au fai togalaʻau, e aofia ai:
- mautu ma maualuga fua, e oʻo atu i le 6 kg i le 1 sq. m;
- faʻalelei le fuaina o fualaʻau, faʻatagaina oe e totoina se faʻatoʻaga mo vave maketi oloa;
- lelei tofo tagata faʻatau ma agavaiʻaiga fausaga o fualaʻau;
- o le mafai gafatia e faʻapalepale maualalo vevela;
- o se mafuaʻaga o meaʻai, aemaise vailaʻau C.
I le faʻaopopoina i uiga lelei, e i ai foʻi le le lelei o le 'eseʻese, e aofia ai;
- agaʻi i le gagau ulu, o le mea lea, manaʻomia le seleseleina i le taimi e tatau ai;
- maualalo le faʻatulagaina o tau, e masani ai mo vave ituaiga uma;
- fualaʻau e mo naʻo le taumafaina fou ma e le talafeagai mo faʻafefeteina.
Le taimi e toto ai fualaʻau fualaʻau mo totō
O kapisi fatu e le manaʻomia ni sauniuniga faʻapitoa. A filifilia le taimi mo le luluina, e tatau ona e fuafuaina le taimi e toto ai kapisi mo totō ina ia Iuni e i ai le avanoa e tipi le muamua tui. Kapisi e tatau ona totoina i se taimi faʻapitoa, ae faʻamoemoe i le tau o tulaga o le itulagi: mai le amataga o Mati i le Me. Afai e te lulu le kapisi i le amataga o Mati, ona e totoina lea i se nofoaga tumau i le faaiuga o Aperila, a leai o le a tupu tele fatu, lea o le a afaina ai lona fua.
O le mea taua a o le totoina, o le matua o le fatu e le sili atu i le 50 aso.
Mo se vave seleselega ma le laʻititi taumafaiga, faʻasoa faitotoʻa fautuaina fautua e lulu le faʻatoʻaga i le faaiuga o Mati. Ona faʻatoʻa totoina mafai ona faʻataunuʻuina i le sefulu tausaga muamua o Me. Lenei vaitau ua manatu faʻaleaganuʻu mo le totoina o fatu i le eleele i itulagi ma se agamalu tau.
Tupuola tulaga mo kapisi Iuni
O le totoina o se fualaʻau e amata i le filifilia o se nofoaga e tatau ona faʻamalamalama lelei e ave o le la i le aso atoa. O le filifiliga pito i sili ona lelei o le tuʻu ese lea o se nofoaga e laugatasi pe faʻatasi ai ma ni malifa i saute ma sautesasaʻe.
E fiafia le aganuʻu i le eleele lafulemu. Afai o le eleele e acidic, ona tatau lea ona faʻatamaʻia i liming, talu ai i le pH o lalo ifo o le 6.0, kapisi e le mafai ona seti ulu, ma e sili atu ona faigofie ona faʻaola.
O legume, fatu, aniani, kukama e talafeagai e pei ona muamua. E le fautuaina e toto se fualaʻau mo le 2-3 tausaga i le laina i le nofoaga e tasi.
Saunia o le eleele mo le galueaina
A o totoina kapisi, oe manaʻomia le amanaʻia o sauniuniga eleele e sili ona taua ina ia mafai ai ona maua se limafoai mautinoa seleselega. O le laʻau o loʻo manaʻomia le faʻatulagaina ma le lauolaola o le eleele. O le mea lea, mo le totoina, oe manaʻomia le faʻaogaina na o eleele faʻapalaina ma e tatau ona faia muamua.
Mo nei mafuaʻaga, o le eria ua atofaina mo le totoina e tatau ona eliina i luga ma le suo i le tautoulu ma faʻaauupegaina i le humus ma le lefulefu, lea e manatu o se lelei antiseptic e puipuia ai le atinaʻe o le pala. Aua neʻi galo e uiga i le fetilaisa o minerale, ma faʻaopopo le superphosphate ma le potassium chloride i le palapala. I le amataga o le tautotogo, faʻamalolo le 'upega tafaʻilagi ma faʻaopopo foi le faigata o meaʻai.
O vaega taua o le totoina o kapisi i eleele matala
A lelei le tau, e mafai ona e totō fatu. O laʻau e tatau ona i ai laulaau moni e fa a o leʻi totoina. E le tatau ona tanuina fatu i totonu o pu loloto i autafa o le laulaau muamua ma, taumafai e aua le faʻaleagaina le aʻa. E le mafai ona faʻatumuina le tulaga tuputupu aʻe. Faʻaputu lelei le palapala i le kapisi ma le vai.
E sili atu le totoina e tusa ma le 40x60 cm totoina laʻasaga.
Tausia lelei pe a uma ona toto
O le laʻau manaʻomia le tele o le faʻalogo mai le fai togalaau, tausiga faifai pea ma le saunia lelei tulaga mo le tuputupu aʻe. Mo le atoa atinaʻe ma le mauaina o se lelei seleselega o kāpeti, e tatau ona faia le mulimuli ai seti o fua:
- puipuia fua matutua mai le susulu o le la, talu ai o le ituaiga e le taliaina le ova o le vevela;
- mo le vaiaso pe a uma ona totō, faʻasusu laʻau laʻau i le vai faʻatolu i le aso faʻaogaina se apa faʻasusu;
- tausia mama kapisi moega, aveʻese vao ma faʻaputuputu le totoina o laʻau;
- ia faʻatino suavai sili ona lelei ile taimi, talu ai ole aganuʻu e manaʻomia lava le susu, ma ole faʻamamago laʻititi mai le eleele ele koma e tau atu ile malo o le pogati ma le faʻamutaina ole tupu aʻe;
- tuʻuina atu kapisi tupuola ma meaʻai e ala ile faʻalauiloaina o meaola faʻalautele ma minerale faʻalaʻila;
- asiasia le laʻau mo le aliaʻe mai o iniseti, ae le o misia le taimi e amata ai ona tupuolaola le latou faitau aofai, ma i le tulaga o se faʻafitauli, aua le faʻaaogaina vailaʻau, ae ave le fiafia i se tagata poʻo se soʻotaga soifua maloloina.
Ole tausiga saʻo e mautinoa ai e vave taunuʻu mai fualaʻau mataʻutia.
Faamaʻi ma lo latou puipuia
Kapisi, pei o soʻo se fualaʻau fualaʻau aina, e faʻaalia i le tele o iniseti o faʻamaʻi ma faʻamaʻi ma manaʻomia ai le faʻatonutonuina o auala.
O MAʻi | |||
Igoa | Faʻamatalaga | Fuafuaina | |
Keela | Le i ai o tuputupu aʻe i luga o le aʻa polokalama e puipuia ai aʻa laiti mai le atiaʻe | Aveʻese ma susunuʻa faʻamaʻi, faʻamama le palapala i vailaʻau faʻamama ma aua le totoina kapisi i lenei nofoaga mo le 4 tausaga. | |
Fusarium wilting | Lanu samasama ma lalagaina o laulaʻau, lea na mulimuli ane paʻu'ū ese, tuʻuina se leai se ogalaau ma se rosette o laulaʻau i le pale. O lona iʻuga, i lalo o le aʻafiaga o siama, ua taofia ai le tuputupu aʻe o laʻau. | E le mafai ona togafitia le faʻamaʻi. Ina ia puipuia le faʻamaʻi mai le sosolo, aveʻese laʻau mamaʻi mai le togalaʻau faʻatasi ai ma se paluga eleele. | |
Blackleg | O le kola manifinifi o le aa ma le faʻavae o le laʻau liliu lanu uliuli ma amata ona pala, ona o lea laʻau taofi taofi ma mulimuli ane oti | E le mafai ona togafitia se faʻamaʻi pipisi, e tatau ona aveʻese mai le togalaʻau ma susunuina ma faʻamamaina i sauniuniga talafeagai | |
Faʻatagaina | |||
Piki faʻatauvaʻa | E tui e iniseti le paʻu o le fuata ma faʻasusu le sua mai laʻau, aʻo laulu e mimilo ma mate le laʻau | Afai o le aganuʻu ua aʻafia i le amataga laʻasaga, oe manaʻomia le taua e faʻaaoga ai taimi-tofotofoina tagata fofo. Faʻatasi ai ma le malosi faʻateleina o parasites, oe manaʻomia le tau ia latou ma vailaʻau | |
Kapisi aphid | O se iniseti lanumeamata osofaia le laʻau, faʻavaivaia, ma faʻalavelaveina ai metabolic faiga |
O le usitaʻia uma o mea masani o tekonolosi faʻatoʻaga mo le tuputupu aʻe o tuʻufaʻatasiga o le a faʻatagaina ai laʻau e teteʻe malosi i faʻamaʻi ma iniseti mataʻutia.
O le aoina ma le teuina o tulafono
E tusa ai ma le faʻamatalaga o le ituaiga, ulu o kapisi matutua i le taimi tutusa i le faʻaiuga o Iuni, pe a maeʻa le 55-60 aso talu ona toe tui. E mafai ona fuafuaina le sauniuni o se faʻatoaga mo le seleselega e ala i fafo faʻailoga. Afai o le ulu o fualaʻau e mausali ma ua oʻo i le tele manaʻomia, ona mafai lea ona amata selesele. E le gata i lea, o se faʻailo mo le seleseleina o le samasama o laulaʻau pito i lalo i lalo i fualaʻau matua, lea e faʻailoa mai ai le maeʻa o le tuputupu ae gaioiga ma le teuina o mea lelei.
E fautuaina le aoina i le taeao i le tau malulu o le tau. Tipi totoʻa fualaʻau ma faʻaaoga se naifi maʻai. I lenei tulaga, e tatau ona e tuua ni laulaʻau se tolu ma se pogati 2 cm le umi.
O le seleselega e le tatau ona tolopoina, ona o le vaʻaia o ulu o kapisi amata ona vave taʻe ma leaga.
Iuni kapisi e le mafai ona teuina mo se taimi umi. Ua fuafuaina e faʻaumatia i totonu o le 2 vaiaso talu ona selesele.
Ina ia maua ni tulaga lelei oloa, oe manaʻomia le faia o ni taumafaiga, faʻapea foi ma le iloaina nisi o vaega o lenei aganuu. E taua le faʻaavanoaina o le kapisi i tulaga lelei ma ia Iuni e fiafia ai ile tofo lelei ole fualaʻau maloloina ma fou.